شما اینجا هستید : تغذیه نوجوانان
تغذیه در نوجوانان
دوره نوجواني دوره انتقال از كودكي به جواني است كه با جهش رشد جسميو بلوغ توام است. بنابراين تغذيه اين دوران از نظر رشد اهميت زيادي دارد. از آنجايي كه يكي از مشكلات عمده تغذيهاي در اين دوران وجود باورهاي غلط غذايي است، لذا اصلاح باورهاي غذايي آنها از طريق رسانههاي گروهي از اهميت بسزايي برخوردار است. براي دستيابي به جامعهاي سالم و خلاق و پويا بايد آموزش تغذيهاي در همه ابعاد آن صورت گيرد. در موارد فردي بايد از طريق مشاوره با متخصصان تغذيه، رژيمهاي غذايي اصلاح شوند و در موارد گروهي توصيه ميشود كه نوجوانان براي پيشگيري از سوءتغذيه از راهنماي غذايي ذيل كه تمامي گروههاي غذايي را دارد، در برنامه غذايي روزانه خود استفاده نمايند
علایم شایع
فیزیکی: گرفتگی عضلانی، سردرد ، درد قفسه سینه ، ناراحتی معده ، اسهال یا یبوست، افزایش ضربان قلب ، دستهای سرد و مرطوب، خستگی ، تعریق شدید، بثورات ، تنفس سریع، لرز، تیک، تحریکپذیری، کماشتهایی یا بیاشتهایی، ضعف، احساس خستگی، گیجی.
عاطفی: عصبانیت، اعتماد به نفس پایین، افسردگی ، بیتفاوتی، تحریکپذیری، ترس و پاسخهای هراسی، اشکال در تمرکز، احساس گناهکاری، نگرانی، بیقراری، اضطراب و وحشت.
رفتاری: سوءمصرف الکل یا مواد مخدر، افزایش مصرف سیگار، اختلالات خواب ، پرخوری، کاهش حافظه و منگی.
شیر در سال دوم زندگی (چه شیرمادر باشد، چه شیرگاو) فقط 30 درصد نیاز کودک را تامین میکند.
متخصصان گوارش کودک معتقدند بعد از یکسالگی میتوان به کودک روزانه حدود نیم لیتر شیرگاو داد، اما این کار اصولی دارد؛ ابتدا باید شیر را رقیق کنید یعنی یکدوم از این نیم لیتر، آب جوشیده سرد شده باشد. پس از یکی، دو ماه، میتوان از دو سوم شیر و یک سوم آب و بعد از مدتی فقط شیر استفاده کرد. در این مورد با دکتر ناصر کلانتری، متخصص کودکان و دانشیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، گفتوگو کردهایم تا بدانیم از چه زمانی و چگونه باید از شیرپاستوریزه برای تغذیه کودک استفاده کرد.
متاسفانه در بسیاری از موارد، تصور والدین از خوب یا بد غذاخوردن فرزندانشان با دادههای علمی و واقعی، همخوانی ندارد
معمولا مسیری که بچهها در روند رشد و سرعت وزنگیری و افزایش قد طی میکنند با یکدیگر متفاوت است و نمیتوان روند رشد بچهای را حتی با بچه دیگری که همسن و سال خودش است هم مقایسه کرد. بهطور طبیعی وزن بچهها از بدو تولد تا 5 یا 6 ماهگی حدودا 2 برابر میشود...
بستنیها دو گروه شیری و یخی دارند. بستنیهای یخی از اسانس، رنگهای خوراکی و شیرینکنندههایی مانند شكر تشكیل میشوند. البته این نوع از بستنیها هم انواع کارخانهای دارند و هم غیرکارخانهای. در كارخانههای معتبر در فرایند تولید از رنگهای طبیعی و مشابه آن كه جزو رنگهای خوراكی مجاز هستند، برای رنگدادن به بستنی استفاده میشود، بنابراین رنگ آنها خطرساز نیست اما اگر بستنی یخی در كارگاههای كوچك و بدون نظارت وزارت بهداشت تولید شود، ممكن است از رنگهای غیرمجازی كه قاچاقی وارد شده است، در تهیه این نوع بستنی استفاده شود.
كودك شما هم جزء آن دسته از كودكاني است كه هنگام خوردن صبحانه بهانه ميگيرند و به اصطلاح ”جيم" ميشوند؟ نگران نباشيد. توصيههاي زير را بخوانيد و بهكار ببنديد. اميدوارم كودكانتان صبحانهخور حرفهاي شوند.
1) ميز را بچينيد: به همراه فرزند خود، از شب قبل، ميز صبحانه فردا را بچينيد. البته هنگاميكه كودكتان خوابيد مواد فاسدشدني را، دوباره در يخچال قرار دهيد. صبح هنگام نيز، ابتدا ميز را مثل شب پيش آماده كنيد بعد كودكتان را 15 تا 20 دقيقه پيش از خوردن صبحانه بيدار كنيد تا دستگاه گوارشي او كمكم شروع بهكار كند.
مواد غذایی كه ممكن است در شیرخوار زیر یك سال ایجاد حساسیت كنند:
* شیر گاو (در تهیه فرنی، جوشاندن شیر مقدار مواد آلرژن موجود در شیر را كمتر می كند(
سفیده تخم مرغ
* انواع توت، كیوی، آلبالو، گیلاس و خربزه
* بادام زمینی
سلام آیا شما تمایل به دریافت برنامه غذایی جهت لاغری –چاقی و....دارید؟
لطفا قد- وزن –سن وداروهای مصرفی وسایراطلاعات لازم رابه صندوق
mohammadmehdi311@gmail.com
ایمیل نمایید تانتیجه خدمتتان ارسال گرددباکمترین هرینه به وزن ایده آل میرسید
تغذیه وسرطان
1 – آسیب شناسی :تعریف بیماری سرطان وتومورها ونحوه گسترش وسنین شیوع بیماری
2- انواع سرطا ن
3-اپیدمیولوژی: آمار شیوع سرطان درایران وجها ن
4- دلایل ایجاد سرطا ن
5- علائم ایجا د سرطا ن وراههای پیشگیری از ان
6- تشخیص و درمان سرطا ن
يائسگى يا منوپوز به حالتى از گذران طبيعى زندگى زنان گفته مى شود كه در آن عادات ماهيانه قطع مى گردد. اين مسأله بين ۴۵ تا ۵۵ سالگى رخ مى دهد.
در این وضعیت علائم و نشانه هاى كاهش هورمون استروژن مثل برافروختگى، گرگرفتگى، تغییرات در خلق و... درزنان دیده می شود.
البته بایستى توجه داشت كه زنان بین ۴ تا ۶ سال قبل از یائسگى این علائم را كم و بیش تجربه مى كنند.مصرف برخى از مواد غذایى كه حاوى استروژن گیاهى هستند، در حفظ تعادل این هورمون و كاهش علائم و عوارض مربوط به یائسگى بسیار مفیدند. فیتو استروژن ها (استروژن هاى گیاهى) ازنظرساختمانی شبیه استروژن بوده و مصرف آن توصیه مى گردد.
از جمله این مواد غذایى «لوبیاى سویا» است كه حاوى تركیبات طبیعى از استروژن به نام ایزوفلاون مى باشد كه در درمان پوكى استخوان، بیمارى هاى قلبى _ عروقى و سرطان هاى مربوط به هورمون استروژن مثل سرطان سینه بسیار مفید است.
بهداشت روان یعنی فکر سالم ،نگرش مثبت به انسانهاو پدیده های اجتماعی و گفتار مناسب و مثبت .به عبارت دیگر برقراری ارتباط مطلوب با دیگران ،داشتن اعتماد به نفس کافی ،توانایی مقابله مناسب با مشکلات زندگی ،توانایی تصمیم گیری به موقع ،توانایی همدلی و درک دیگران ،قدرت نفوذ در دیگران ،هشیاری بر افکار ،باورها،گفتار و رفتار خود و...را می توان نشانه های سلامت روان نامید . و هر چقدر ما بتوانیم بهداشت روان در مدرسه را ارتقاءببخشیم به طور حتم مشکلات کاهش خواهد یافت و شاهد پیشرفت تحصیلی دانش آموزان خواهیم بود
- رژیم درمانی درفشارخون
- موادغذایی ممنوع درافراددارای فشارخون:
- آجیل های شور- سس ها- نخود چی- بادام شور- چیپس – پفک- غذاهای چرب – سوسیس – کالباس-دوغ شور- لبنیات چرب- چای پررنگ -قهوه
- طبخ غذا بصورت آبپز یاکبابی باشد.
- پیاده روی جهت کاهش وزن مفید است.
- کاهش استرس وعصبانیت
- · مصرف چندعددمویزدرصبح.
مصرف روغن زیتون وسیر وکرفس مفیداست.
روزانه حتما میوه(ما نندمرکبات) وسبزی تازه میل شود.
نمکدان سرسفره ممنوع است.
توصیه:میتوان تعداد5عددلیموبا20حبه سیردر2لیوان آب جوشانده وبه 1لیوان برسانید وقبل ازغذا1قاشق میل شود.
سلام این مرکز باداشتن سابقه 18سال درارایه برنامه های غذایی اماده همکاری باافرادی که خواهان دریافت برنامه های غذایی مختلف مانند چاقی لاغری دیابت تغذیه دوران بارداری وشبردهی ویاتغذیه ورزشکاران هستندمی باشد. جهت اینکارفردبایستی این اطلاعات را به ادرس mohsenomidi311@gmail.comارسال نماید:وزن فعلی-قد-سن-میزان فعلی غذای مصرفی-میزان فعالیت بدنی-داروهای مصرفی-جواب ازمایش-شغل وشماره همراه وسایراطلاعات خاص .این مرکز بعدازبررسی اطلاعات بااین افراد تماس میگیرد
مقدمه:
دوره سالمندی همانند دوران کودکی ونوجوانی است بااین تفاوت که برخلاف کودکی که فردسرشارازانرژی است دراین دوره انرژی فردسالمند کاهش یافته است.
سنجش میزان رشد در کودکان یکی از موضوعات اساسی بهداشت و سلامت خانواده میباشد
میزان رشد طبیعى در سال اول، سال دوم و سال هاى بعد زندگی نسبت به زمان تولد باید چقدر باشد كه رشد کودک طبیعى تلقى گردد؟
وزن كودك در یك سالگى باید ۳ برابر تولد و قد او ۲۵ سانتیمتر اضافه شود. به طور كلى چند فرمول در این مورد وجود دارد كه والدین مى توانند با كمك آن وزن و قد طبیعى كودكشان را محاسبه كنند.
از یك تا شش سالگى: وزن = (سن * ۲) + ۸
۲ تا ۱۲ سالگى: قد = (سن * ۶) + ۷۷
۷ تا ۱۲ سالگى: وزن = (سن *۷) -۵
تغذیه مناسب نقش مهمی در تمرکز و افزایش سطح یادگیری کودک دارد. مدرسه مکانی است که در آنجا کودک برای انتخاب سبک و شیوه زندگی خود شروع به تصمیم گیری مستقل می کند.بچه ها در سنین دبستان دارای قدرت یادگیری سریع بوده و به شدت تحت تاثیر دوستان و محیط اطراف هستند. این زمان موقعیت مناسب و مهمی برای صحبت با کودک و تشویق او در بکارگیری و پیروی از عادات تغذیه ای سلامت بخش می باشد.
دخیل نمودن کودک در برنامه ریزی و آماده سازی بسته تغذیه ای خود برای او فرصت یادگیری در زمینه تغذیه سالم و سلامت بخش و همچنین تصمیم گیری مستقل را فراهم می آورد.
کودکان خود را در انتخاب تغذیه سالم دخیل نمایید:
چند راهنمایی برای شرکت دادن کودک در انتخاب تغذیه سالم:
- با فرزند خود در خصوص علاقه او به انتخاب نوع مواد غذایی در بسته تغذیه ای او صحبت نمایید .همچنین در خصوص غذاهای سالم تر و مغذی تر با او بحث نموده و در نهایت با هم تصمیم نهایی را در این خصوص اتخاذ نمایید
- با مشارکت کودک لیست خرید خانه را نوشته و در هنگام خرید به او اجازه دهید که بر مبنای لیست تهیه شده، مواد خوراکی و آشامیدنی را انتخاب نماید.
- کودک خود را برای مشارکت در آماده سازی تغذیه اش تشویق نمایید .این بسیار ایده خوبی جهت مشارکت و درگیر نمودن کودک در به کارگیری تغذیه سالم و سلامت بخش و از همه مهمتر پایبندب به آن می باشد.
چه مواد غذایی را در بسته تغذیه ای کودک قرار دهیم:
شش جز اصلی و مهم بسته تغذیه تغذیه ای سالم :
- میوه های تازه
- سبزیجات ترد تازه
- شیر ،ماست و پنیر (برای بچه های بالای دو سال لبنیات کم چرب یا با چربی کاهش یافته را را انتخاب نمایید)
- برای کودکانی که دارای عدم تحمل لاکتوز می باشند جایگزین های مناسب لبنیات مثل شیر سویا غنی شده با کلسیم و یا ماست سویا را فراهم کنید
- گوشتقرمز و جایگزین ها مناسب آن مثل تکه های مرغ لخم پخته شده - تخم مرغ آب پز و کره بادام زمینی
- غذاهای بر پایه غلات و حبوبات مثل نان و کراکر (غلات کامل انتخاب مناسب تری می باشند)
- آب
نکاتی در خصوص بسته های تغذیه ای سالم تر:
- تکه تکه نمودن میوه های بزرگ و قرار دادن آن ها در یک ظرف مناسب به منظور آسان تر نمودن مصرف آن برای کودک مخصوصا زمانی که کودک دارای دندان لق بوده یا وقت زیاد برای خوردن غذا ندارد
- یک ساندویچ را برای زنگ تفریح اول کودک در نظر بگیرید –این کار نقش مهمی در احساس سیری او در طول روز خواهد داشت
- در آب و هوای گرم ،شیر،ماست و آب , و حتی تکه های پرتقال را به صورت منجمد در بسته تغذیه کودک قرار دهید.این عمل سبب فراهم نمودن یک میان وعده با طراوت و همچنین خنک ماندن بسته تغذیه ای می گردد
- به منظور رنگارنگ نمودن بسته تغذیه ای از انواع مختلف میوه و سبزی استفاده نمایید
- در روزهایی که کودک در مدرسه ورزش انجام می دهد سعی کند مواد غذایی پرکالری تری مثل مغزهای خوراکی را برای او در نظر بگیرید
چه مواد خوراکی و آشامیدنی را در بسته تغذیه ای قرار ندهیم:
- نوشیدنی های پر قند مثل آب میوه های با شکر افزوده،نوشیدنی های ورزشی و انرژی زا،آب طعم دار و نوشابه-این نوشیدنی ها بسیار پر کالری و پر قند بوده که مصرف مداوم آن هاسبب افزایش وزن و مشکلات سلامتی برای کودک می گردد
- میوه های خشک و پاستیل ها که دارای میزان کمی فیبر بوده و همجنین سرشار از قند می باشند که به دندان های کودک چسبیده و سبب پوسیدگی آن می گردد
- دسر های لبنی و شکلاتی که حاوی مقادیر فراوانی قند و چربی می باشد
- چیپس و پفک که حاوی مقادیر زیادی نمک و چربی می باشند
- نوشیدنی های حاوی قند مصنوعی
ایمنی بسته تغذیه ای :
مواد غذایی برای مدت زمان طولانی (چندین ساعت) در بسته تغذیه ای قرار داشته و از این رو سرد ماندن آن در جهت پیشگیری از بروز مسمومیت غذایی حائز اهمیت می باشد
- جعبه تغذیه ای را انتخاب نمایید که عایق بوده یا درون آن برای نگهداری بسته آب یخ زده فضای کافی داشته باشد
- یک بسته آب یخ زده شده و منجمد در کنار مواد غذایی که باید سرد نگهداری شوند قرار دهید
- مواد غذایی فسادپذیر مثل لبنیات و تخم مرغ باید خنک نگهداری شده و حداکثر بعد از چهار ساعت از آماده سازی مصرف گردند . از این رو از شب قبل آنها را تهیه نموده و تا صبح آنها را در یخچال نگهداری نمایید
- از کودک خود بخواهید که جعبه غذا را در کیف خود قرار داده و آن را دور از نور خورشید و گرما نگهداری نماید
هر چند وقت یکبار کیف کودکتان را بشویید تا تکه های باقیمانده و ریخته شده غذا سبب آلودگی آن نگردد
ن : با کلسیم، مس، منگنز، ریبوفلاوین، ویتامینA،B۶،E و ویتامینC و «روی»، تداخل دارد و کلسیم جذب آهن دو و سه ظرفیتی را کاهش می دهد؛ مس اگر زیاد دریافت شود جذب آهن را مختل و اگر کم دریافت شود بکارگیری آهن را نیز مختل می کند؛ منگنز نیز جذب آهن را کاهش می دهد.
کمبود «ریبوفلاوین» جذب آهن را کم کرده و با تاثیر بر متابولیسم آن موجب کم خونی می شود. کمبود ویتامینA، حرکت آهن از ذخایر و مصرف آن در بدن را مشکل می سازد در ضمن سطوح پلاسمایی آهن افت می کند. ویتامینB۶ نیز در صورتی که کمتر از مقادیر مورد نیاز دریافت شود در متابولیسم آهن نیز اثر منفی دارد؛ ویتامینC جذب آهن را به شدت بالا می برد و تاثیر ممانعت کننده های آهن همچون «فیتات» را خنثی و بکار رفتن ذخایر آهن را در بافت ها بهبود می بخشد. مصرف منابع غنی از روی یا مکمل های آن موجب می شود جذب آهن کم شود.
روی : مقدار زیاد مصرف کلسیم جذب روی را کاهش می دهد. مس و اسیدفولیک نیز جذب آن را کم می کنند. اگر نسبت آهن به روی در رژیم غذایی بیشتر از به باشد جذب روی مختل می شود. مصرف «سیستئین» و «هیستیدین» موجب بهبود جذب روی می شود. کمبود دریافت ویتامینB۶ مقدار روی را در پلاسما کاهش داده و جذب آن را نیز مختل می کند. مکمل ویتامینE به نظر می رسد که بروز کمبود روی را سرعت می بخشد.
کلسیم : مصرف زیاد منیزیم جذب کلسیم را کاهش می دهد و کمبود آن نیز موجب هیپوکلسیمی می شود. مصرف بیشتر از ۲ گرم فسفر در روز نیز مقدار دفع ادراری آن را کاهش می دهد. دریافت زیاد پروتئین دفع ادراری کلسیم را زیاد می کند. افزایش مصرف نمک و فرآورده های حاوی سدیم نیز دفع ادراری آن را افزایش می دهد. مصرف مکمل ویتامینD باعث خواهد شد تا جذب کلسیم زیاد و دفع آن از ادرار کم شود. مصرف وی به میزان بیشتر از ۱۴۰میلیگرم در روز جذب کلسیم را کاهش می دهد.
ویتامینB۱۲ : مصرف قرص های کلرید پتاسیم که به آرامی در طول دستگاه گوارش باز می شوند جذب ویتامینB۱۲ را کم می کند. اگر همزمان با وجود بیماری کم خونی هماتولوژیک ناشی از کمبودB۱۲، مقدار زیادی فولات مصرف شود موجب می شود علایم آن باوجود بیماری مخفی بماند.
ویتامینB۶ : وجود نیاسین در فعال کردن آن بسیار موثر است ریبوفلاوین نیز اثر مشابهی دارد. کمبود ویتامین C دفع ادراری آن را افزایش می دهد. روی نیز در تبدیل آن به شکل های فعالB۶ نیز نقش دارد.
ویتامینA : با ویتامینC،E و روی برهم کنش دارد. ویتامینC احتمالا می تواند در کاهش علایم مسمومیت با ویتامینA موثر باشد. ویتامینE جذب و ذخیره کردن ویتامینA را افزایش می دهد و از سمیت مقادیر بالای ویتامینA را می کاهد. کمبود روی نیز باعث اختلال در متابولیسم این ویتامین می شود.
ویتامینC : مقدار زیاد آهن، ویتامینC خون را از طریق افزایش اکسیداسیون و ازدیاد دفع ادراری آن کاهش می دهد. «روی» نیز متابولیسم و به کارگیری ویتامینA را مختل می کند.
ویتامینE : مصرف زیاد آهن، مس و اسیدهای چرب ضروری نیاز به ویتامینE را افزایش می دهد. کمبود «روی» مقدار این ویتامین را در خون کاهش می دهد، در صورت بروز کمبود سلنیوم نیاز به مصرف مکمل ویتامینE زیاد می شود، ویتامینC توکوفرول اکسید شده را احیا کرده و به شکل فعال توکوفرول برمی گرداند، در نتیجه این فرآیند ذخایر ویتامینE را بهبود می بخشد.
ویتامینK : با کلسیم، ویتامینKوA برهم کنش دارند. مقادیر زیاد کلسیم یا افزایش نسبت دریافت آن در برنامه غذایی از به می تواند وضعیت ویتامین K را مختل کند. اگر مکمل ویتامین E در روز بیشتر از ۱۲۰۰ میلی گرم مصرف شود جذب و فعالیت ویتامینK را مختل کند. ویتامینA اگر به مقدار زیاد مصرف شود جذب ویتامینK را کاهش خواهد داد.
رژیم غذایی د ر شکستکیها وجراحی ها
یکی از اصلی ترین اجزای برنامه غذایی هر فرد پروتئین میباشد .درحالت طبیعی میزان نیاز به پروتئین برای افراد بزرگسال حدود 8/0 گرم بازای هر کیلوگرم وزن بدن میباشد . بعنوان مثال فردی سالم با وزن 70 کیلوگرم به حدود 56 گرم پروتئین خالص نیاز دارد . (این میزان ممکن است در بیماریهای مختلف کم ویا زیاد شود )
در اعمال جراحی ودر شکستگیهای مختلف بعلت نیاز سریع به ترمیم بافتهای عضلانی ویا استخوانی در گیر عمل جراحی ویا شکستگی نیاز به پروتئین در بعضی مواقع بین 2-5/1 برایر افزایش پیدا میکند .بنابر این هر موقع که بیمار توانایی غذا خوردن بدست آورد میبایست پروتئین دریافتی در غذای خود را افزایش دهد تا روند بهبودی سریعتر اتفاق افتد .
پروتئینها به دو دسته گیاهی وجانوری تقسیم میشوند :
1- پروتئینهای گیاهی : این دسته قیمت ارزانتری دراند وبیشتر در دسترس هستند ولی قابلیت هضم وجذب وارزش غذایی کمتری دارند .( حبوبات و لوبیاها ) - در هر 100گرم حبوبات بین 15-5 گرم پروتئین خالص وجود دارد .
2- پروتئینهای جانوری : این دسته قیمت گرانتری دارند وکمتر در دسترس میباشند ولی قابلیت هضم و ارزش غذایی بالاتری دارند ( انواع گوشت سفید و قرمز و سفیده تخم مرغ وشیر ولبنیات ) – در هر 100گرم گوشت حدود 25 گرم پروتئین خالص موجود است .
باتوجه به قیمت بالای پروتئینهای جانوری قسمت عمده نیاز بدن ما به پروتئین میبایست از منابع گیاهی تامین شود بنابر این میبایست راههای افزایش جذب وبهبود کیفیت پروتئینهای گیاهی رابدانیم .
راههای افزایش جذب وبهبود کیفیت پروتئینهای گیاهی:
1- ترکیب چند نوع پروتئین گیاهی : با ترکیب چند نوع پروتئین گیاهی میتوان ارزش غذایی آنرا بالا برد وبه ارزش غذایی گوشت نزدیک کرد به عنوان مثال به جدول زیر توجه کنید :
ترکیب غلات وحبوبات
|
مثل
|
لوبیا پلو – عدس پلو
|
ترکیب غلات وفر آورده های لبنی
|
مثل
|
نان وپنیر – ماکارونی با پنیر
|
حبوبات ودانه ها
|
مثل
|
لوبیا وکنجد
|
بامصرف همزمان ترکیبات فوق میتوانیم میزان مورد نیاز پروتئین را در برنامه غذایی خود تامین کنیم .
2- مصرف همزمان پروتئین گیاهی با پروتئینهای جانوری : راه دیگر افزایش ارزش وکیفیت پروتئین گیاهی مصرف همزمان پروتئین گیاهی با پروتئینهای جانوری است به عنوان مثال اگرمقدار کمی گوشت قرمز ویا گوشت سفید چرخ کرده را به سویا اضافه کنیم شاهد بهبود کیفیت وقابلیت جذب دوبرابری پروتئین سویا خواهیم بود .
- · در شکستگیها علاوه بر افزایش مصرف پروتئین میبایست روزانه حداقل 4-3 لیوان شیر ولبنیات مصرف شود .
ورزش در ماه رمضان، از تجمع چربی در بدن جلوگیری و عمل سوخت و ساز را تسهیل میکند. همچنین ورزش علاوه بر تاثیر مثبت بر تواناییهای جسمانی، سهم زیادی در افزایش قدرت یادگیری و تواناییهای ذهنی انسان دارد.
پیاده روی
از آنجا که امسال نیز ماه مبارک رمضان با تابستان همزمان شده است، روزهداران باید قدری بیشتر مراقب حفظ سلامت خود باشند. چراکه ممکن است علاوه بر روزهداری، گرمای هوا نیز انجام فعالیتهای جسمی روزانه از جمله ورزش را با مشکل مواجه کند. اما اگر شما هم به ورزشی منظم و مرتب عادت داشتهاید ، شاید نخواهید که یکباره تمام فعالیتهای خود را متوقف کنید.
ورزش در ماه رمضان، از تجمع چربی در بدن جلوگیری و عمل سوخت و ساز را تسهیل میکند. همچنین ورزش علاوه بر تاثیر مثبت بر تواناییهای جسمانی، سهم زیادی در افزایش قدرت یادگیری و تواناییهای ذهنی انسان دارد.
در این جا به برخی از آداب تغذیه از نظر اسلام، به نحو اختصار، اشاره می نماییم:
با نمک شروع و ختم کردن: در احادیث فراوانی تأکید شده که غذا را با نمک شروع و ختم نمایید. پرواضح است، این دستورالعمل برای کسانی است که نمک برای آنها زیان آور نباشد. به برخی از این احادیث که از قول پیامبر اکرم صلی الله علیه واله روایت شده اند، توجه فرمایید:
«افتتحوا بالملح، فانّه داوءٌ من سبعین داٍ(1)؛
[تغذیه را] با نمک آغاز کنید! زیرا دوای هفتاد درد است.»
« منْ اکل الملح قبل کلّ شیءٍ و بعد کلّ شیءٍ دفع الله ثلاثمأة و ستّین نوعاً من البلاء اهونها الجذام(2)؛
هر کس قبل و بعد از هر چیز [خوردنی] نمک بخورد، خداوند 360 نوع بلا را از او دور می کند، که سبک ترین [ و ساده ترین] آنها جذام است.»
سه لقمه با نمک قبل از غذا، 72 نوع بلا را که دیوانگی و جذام و پیسی از جمله ی آنهاست، از فرزند آدم بر می گرداند.»
خلال کردن دندان و مضمضمه نمودن: پس از میل غذا، لازم است انسان برای حفظ سلامت دهان و دندان، با خلال کردن، قطعات باقی مانده ی غذا در بین دندان ها را خارج نموده و سپس با آب در دهان گردانیدن، دهان را به طور کامل تمیز نماید. این کار در ضمن، از بو گرفتن دهان نیز جلوگیری می کند.
پیامبر اکرم صلی الله علیه واله در این خصوص می فرماید:
«تخلّلوا علی اثر الطّعام تمضمضوا، فانّهما مصحّة النّاب و النّواجذ(3)؛
پس از غذا دندان هایتان را خلال نموده و آب در دهان بگردانید، زیرا این دو [کار] بهداشت دندان های نیش و کرسی می باشند.»
امام صادق علیه السلام نیز در حالی که خود خلال می نمود، به «وهب بن عبدربّه» فرمود:
«انّ رسول الله صلی الله علیه و اله کان یتخلّل و هو یطیب الفم(4)؛
رسول خدا صلی الله علیه واله دندان هایش را خلال می نمود، و خلال کردنْ دهان را خوش بو می سازد.»
سرد کردن غذا: گروهی از مردم علاقه مندند غذا را داغ مصرف نمایند.
پزشکان این کار را برای سلامتی زیان آور می دانند. پیامبر گرامی اسلام نیز از مصرف غذای داغ منع کرده و فرمودند:
«برّد الطّعام، فانّ الحارّ لابرکة فیه(5)؛
غذا را سرد کن! زیرا در غذای داغ برکت نیست.»
زولبیا و بامیه خوشمزه است. ولی به جای آن خرما بخورید بهتر است. یادتان نرود خوردن مواد كافئین دار مثل چای و قهوه و نوشابه های گازدار اصلا خوب نیست.
در ساعات پایانی روز، خصوصا پیش از افطار، آب، املاح و انرژی بدن كاهش یافته است و فرد، ضعیف و بی حال می شود. بهترین كار این است كه هر چه را از دست رفته است جایگزین كنیم. اما چگونه این كار را كنیم تا مشكلی ایجاد نشود؟ اغلب پس از باز كردن روزه ، اشتها زیاد است و بهتر است تنها روزه را باز كنید و ۲ تا۳ ساعت پس از افطار غذا بخورید.
چگونه درست افطار كنیم؟
بهتر است، با آب گرم یا چای كم رنگ یا شیر گرم و قندهای طبیعی مثل خرما یا كشمش یا عسل روزه خود را باز كنید. اول افطار، آب سرد یا نوشابه گازدار نخورید. بقیه اوقات هم هر چه كمتر نوشابه گازدار بخورید بهتر است. خوب است وقت افطار، برعكس سحر، كربوهیدرات های ساده بخورید كه زودجذب هستند. چیزهایی مثل فرنی یا شیربرنج این كـربوهیـــدرات ها را دارنـد. زولبیا و بامیه كم تر بخورید. روغن و قند این شیرینی ها چندان مناسب نیست. در عوض خرما بخورید. خرما منبع بسیار خوب قند، فیبر، كربوهیدرات، پتاسیم و منیزیم است و در متون مذهبی هم به عنوان یك ماده مغذی برای افطار توصیه شده است. با مصرف خرما، ویتامین و نمك مورد نیاز بدن كه طی ساعات روزه داری از دست رفته، و نیز انرژی مورد نیاز بدن تأمین می شود . قند موجود در خرما هم زیان قند موجود در شیرینی ها را ندارد. نان و پنیر و سبزی به عنوان مواد غذایی اصلی در هنگام افطار بسیار توصیه شده است. بهتر است غذاهای سرخ كرده، پر ادویه و بسیار شیرین نخورید. این غذاها باعث سوزش سر دل، سوءهاضمه و افزایش وزن می شوند. وقت افطار غذاهای سنگین، دیر هضم و پرچرب نظیر حلیم و آش با روغن زیاد نخورید. این غذاها هم مشكلات گوارشی ایجاد می كنند، و هم تا سحر در دستگاه گوارش باقی می مانند و نمی گذارند وقت سحر درست و راحت غذا بخورید. اگــر در طــول روزه داری احســاس می كنیــد سـر دلتان سنگین است و می سوزد یا اگر دهانتان ترش می شود، باید غذاهای پر فیبر مثل نان گندم سبوس دار، سبزی، حبوبات و میوه بخورید. این موادغذایی به حركات دستگاه گوارش و هضم غذا كمك می كنند. سبزی را وقت افطار بخورید. اگر سحر سبزی بخورید در طول روز تشــنه می شــوید. علاوه بر میوه فصل می توانید گوجه فرنگی و خیسانده برگه ها مثل آلو، زردآلو و انجیر هم بخورید.
اختلالات روحی و روانی همچون افسردگی و اضطراب ، اختلالات پیچیده ای هستند که در درجات مختلف در افراد بروز میکنند . تغذیه میتواند نقش موثری در حفظ سلامت روان و کنترل و پیشگیری از بروز علائم عصبی داشته باشد . مطالعات نشان داده است افرادی که رژیم غذایی نا مناسب و ضعیف دارند بیشتر به افسردگی مبتلا میشوند چراکه تغذیه مناسب میتواند حامی مغز در کنترل و مدیریت شرایط استرس باشد .
سیستم عصبی متاثر ازبالا یا پایین رفتن میزان قند خون و نیز میزان دریافت ویتامینها ، مواد معدنی و اسیدهای چرب ضروری از طریق غذا است . رژِیم غذایی که بتواند جزئی ترین نیاز بدن را فراهم آورد ، میتواند تضمین کننده سلامت روان باشد .
ضمن اینکه نوع رژیم غذایی می تواند با داروهای اعصاب نیز تداخل کند . برای مثال به افرادی که داروی لیتیوم مصرف می کنند توصیه میشود مصرف کافئین را در رژیم غذایی خود به حداقل برسانند چرا که کافئین باعث افزایش سطح لیتیوم خون میشود .
محققان هنوز به درستی نمی دانند که چرا بهترین نتایج در هنگام ورزش کردن بعد از ظهر به دست می آید ولی به نظر می رسد ساعت زیستی بدن در این میان نقش اصلی را بر عهده دارد.
همیشه یک دنیا بهانه دارید که اول صبح برای ورزش کردن از خواب بیدار نشوید. اول صبح از خواب ناز بیدار شدن و با خواب آلودگی جست و خیز کردن و بالا و پایین پریدن، انگیزه قوی می خواهد که خیلی ها آن را ندارند، به همین دلیل بسیاری از افراد ورزش کردن را به زمانی که از سر کار به منزل باز می گردند موکول می کنند، زمانی هنگام غروب خورشید که دیگر از خواب آلودگی صبحگاهان خبری نیست. ولی اگر واقعا به دنبال رسیدن به تناسب اندام نباشند خستگی کار روزانه بهانه خوبی برای شانه خالی کردن از نرمش های روزانه است. محققان به دنبال راه هایی هستند که به هر بهانه ای هم که شده، مردم را به ورزش کردن و رسیدن به تناسب اندام تشویق کنند.
نتایج یک مطالعه جدید نشان می دهد، ورزش کردن در ساعات پایانی روز هنگام غروب خورشید بهتر از ورزش کردن در اول صبح است. محققان تأکید می کنند که ورزش کردن در این ساعات روز می تواند بهترین اثر را بر تولید هورمون ها در بدن گذاشته و به فعالیت بهتر مغز کمک کند. از سوی دیگر، ورزش هنگام غروب آفتاب به کنترل مناسب دمای بدن کمک خواهد کرد.